یئدی نامه
هفت نامه مجموعه سروده های میرزا صادق اوریادی است. اثری از قرن 13 هجری قمری که به همت علی محمد بیانی تدوین و تصحیح شده و بهار سال 1395 از سوی نیکان کتاب، در زنجان منتشر شده است. از آغاز کتاب روشن می شود که دلیل اصلی سرودن این اشعار از سوی میرزا صادق، کوری اجاق و نداشتن فرزند بوده است. همان اندوهی که فردی مثل جلال آل احمد را وا داشت تا کتاب سنگی بر گوری را بنویسد. میرزا صادق در 1200 هجری در مانشان چشم به جهان باز کرد و حدود 1270 هجری قمری رخت از این دنیا به عالم غیب کشیده است. او انسانی فرهیخته و اهل عرفان بوده و در اشعار خود از اوریاد چایی و انگوران و مانشان سخن به میان آورده و اطلاعات ارجمندی را در اختیار خواننده اشعار خود قرار می دهد. او ضمن آشنایی با حساب سیاق و کتاب نصاب، معجم ، از تاریخ دُره نادری سخن به میان می آورد. منابعی که من هم در دوران کودکی خود در مکتب خانه های پری دست کم با نام آنها آشنا شدم و نسخه ای از تنبه الغافلین ترمذی و دُرّه نادری را هنوز هم در کتابخانه خود دارم. برای من همیشه این پرسش مطرح بود که تنبیه الغافلین و تاریخ وصاف و یا دُرّه نادری از کجا به این مکتب خانه ها راه یافته است. اما امروز پس از شصت سال کند و کاو برایم روشن شده که ارتباط ازبک ها از قرن پنجم با منطقه اوریاد، پای تنبیه الغافلین ترمذی را که نویسنده خود متولد ترمذ از شهرهای مهم و باستانی ازبکستان امروز بوده است، به اوریاد و پری باز کرده است. چنان که ارتباط نادرشاه افشار با منطقه اوریاد و ایل افشار، چندین بار پای او را در لشکر کشی علیه عثمانی ها به این ناحیه کشاند، و من این نکات را در کتاب تک نامه پری به تفصیل و مستند ذکر کرده ام و در ضمن آن از جد اعلای حود مرحوم محمد بیک که همراه تعدادی از ساکنان اوریاد به ویژه ساکنان منطقه انگوران برای ملازمت رکاب نادر به منطقه بجنورد و بیرجند و کلات رفتند و بعد از مرگ نادر بار دیگر به دیار خود برگشته اند، یاد آور شده ام. من خواندن کتاب یئدی نامه میرزا صادق اوریادی مانشانی را به همه عزیزان فرهیخته و صاحب نظر اوریادی توصیه می کنم. مراجعه به این نوع آثار می تواند به تدریج امکان فهم دقیق تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه را برای ما و نسل های آینده این سر زمین سحر انگیز روشن کند.