راه های بازرگانی پری در دهه های گذشته
پری از نقطه نظر تجاری در دهه های گذشته درتمام منطقه، مرکزیت داشت و کسبه ی آن آدم های فعال و مورد اعتماد اهالی اوریاد بودند.
پیش از اینکه حمل و نقل به وسیله ی ماشین رواج پیدا کند، کاروان های شتر این امر را به عهده داشتند. هر شتر پا به سن گذاشته ای قادر بود یک و نیم خروار یعنی 450 کیلو بار حمل کند و گاهی کاروان هایی مرکب از سیصد شتر به وجود می آمد. هر شتر بین 250 تا 600 تومان به پول رایج آن زمان ارزش داشت. افراد متمول هر کدام چند شتر در کاروان داشتند و به ازای هر خروار بار از پری به زنجان 35 تومان به عنوان کرایه دریافت می کردند.
کاروان ها بیشتر شب هنگام حرکت می کردند و روزها به استراحت می پرداختند. گاهی ساربان «دوچی» ، شب به خواب می رفت و از پشت شتر به زمین می غلتید.
کاروان به طور متوسط روزانه شش فرسخ(36 کیلومتر) راه می پیمود و میان پری تا زنجان چهار منزل راه بود و طی چهار روز این مسافت طی می شد. منازل چنین بودند:
1- پری- حصار
2- حصار- مهروان
3- مهروان- اسبناخ
4- اسبناخ- زنجان
در هر منزل کارونسرایی بود. روزهای زمستان و بهار، بارها داخل کاروانسرا و فصول دیگر خارج از کاروانسرا از روی شتران برداشته شده و به زمین گذاشته می شد. عمده ی این بارها از زنجان قند و چای، پارچه، خرما و شیرینی جات بود و از پری قورت، روغن، پشم، جو، گندم، کرشنه، نخود چوبک و ماش.
هر کاروانی را شتر نری هدایت می کرد و این شتر هیچگاه از راه بیرون نمی شد. گاهی دوچی به خواب می رفت و نر، کاروان را به سوی مقصد می رساند.
شتر بوقور(دوکوهانه)، با اروانه را جمع کرده و نرمایه به عمل می آمد. لوک را با اروانه جمع کرده و لوک تولید می شد و از جفت شدن نر و مایه با هم بلخی به عمل می آمد. نوزاد شتر را کوشک می گفتند. شتر یک ساله(قسرامق)، دو ساله(ایکی یاشار) و سه ساله(اوچ سندی) و سه ساله کامل را(دایلاق) می گفتند. شتر از چهار سال به بعد زیر بار می رفت و دوه خوانده می شد.
بیشتر دوه چی های آن زمان از ایل مغان بودند. مشهد یوسف شهبازی پسر مشهدی سیف الدین و مشهدی ارکناز، ساکن نوروز آباد از دوه چی های مشهور آن دوره بود.
کاروان هایی که کار تجاری می کردند و چرخه ی اقتصاد سنتی پری، اوریاد، زنجان و آذربایجان را می چرخاندند، یکجا ثابت نمی ماندند و با جابجایی بی وقفه ی خود راه ها، سنت ها، آدم ها و فرهنگ ها را شناسایی می کردند و اخبار مردمان را به یکدیگر انتقال می دادند. گاهی هم در دل شب یا روزهای پایان ناپذیر، دشت ها و راه های پرپیچ و خم و ناهموار، اشعار و بیاتی هایی را زیر لب زمزمه می کردند:
دولریم بزنیبدر الوانا
گدین دین قاباقداکی سروانا
من اولیرم فانی دنیا قال ایندی
* * *
خراب قالسین مال درنین دوزینی
سووق آلدی ساری نرین گوزینی
نامرد قارداش نازلی یاری آل ایندی
من اولیرم فانی دنیا قال ایندی
* * *
دولرم اردبیلدن دوزلدی
دولی وردی مخمر چولدان سوزیلدی
اوندا بیلدیم الیم یاردان اوزیلدی
ساری نرم سربانلاریم دویری
* * *
کولک وردی یولاریمی باغلادی
نامرد قارداش قولاریمی باغلادی
اوندا بیلدیم ساری نریم آغلادی
ساری نریم سربانلاریم دوریری
پری هم اکنون از راه آسفالت برخوردار است. در سال 1385 محور پری به ماهنشان آسفالت شد. این راه تا زنجان امتداد یافت و مسافت آن 160 کیلومتر است. و راه دوم پری را به جاده تبریز وصل می کند. این راه 15 کیلومتر از راه اول به زنجان نزدیکتر است.
اين كه در صد سينه پيچد يك نفس